De zorg in ziekenhuizen verandert. Zo kunnen afspraken steeds vaker vanuit je eigen woonkamer plaatsvinden. Bijvoorbeeld door beeldbellen via je computer, smartphone of tablet. Of je kunt digitaal via een ‘e-consult’ vragen stellen aan je dokter. Ook kun je apps op je smartphone of tablet gebruiken om je gezondheid bij te houden. Of via draagbare apparaten zoals een smartwatch of ‘digitaal armbandje’ zoals fitbit. Soms kun je deze informatie over jouw gezondheid zelfs delen met het ziekenhuis. Wij vroegen mensen die kanker hebben (gehad) wat zij van deze ontwikkelingen vinden.
Uit de peiling blijkt dat de meerderheid van de mensen met kanker bereid is gebruik te maken van digitale middelen in de zorg. Maar deze middelen worden in de kankerzorg nog maar beperkt gebruikt. Daarnaast geeft 70% van de deelnemers aan de peiling aan bereid te zijn kankerspecifieke informatie via apps te delen met het ziekenhuis.
Deed je mee aan de peiling? Dankjewel! Doordat jij je ervaring doneerde kunnen wij, de kankerpatiëntenorganisaties die samenwerken binnen NFK, nog beter opkomen voor de belangen van de naasten van mensen met kanker.
De peiling
Aan de peiling deden 4196 mensen mee die kanker hebben of hebben gehad.
De resultaten
Beeldbellen goed alternatief voor bepaalde ziekenhuisafspraken
Volgens 62% van de deelnemers is beeldbellen als vervanger van een ziekenhuisbezoek een (enigszins) goed idee. Maar, slechts 9% heeft er de afgelopen drie jaar gebruik van gemaakt. De respondenten vinden beeldbellen persoonlijker dan normaal bellen en ten opzichte van een bezoek aan het ziekenhuis scheelt het tijd, kosten en energie. Echter, niet alle consulten lijken zich te lenen voor beeldbellen. Zo wordt beeldbellen niet als directe vervanging gezien van een intakegesprek of gesprek over behandelopties. Ook niet als fysieke controle nodig is. Beeldbellen kan wel worden ingezet voor tussentijdse uitslag- of (na)controle gesprekken. Echter, voor een deel van de mensen gaat er niets boven fysiek contact in de zorg, ongeacht het type afspraak.
''Ik wil de spanning niet in mijn lijf van het daar naartoe gaan, wachten in de wachtkamer.''
E-consulten nog weinig gebruikt, wel gewaardeerd
Kijkend naar de e-consultoptie in het patiëntenportaal dat door het ziekenhuis wordt aangeboden, vertelt de peiling dat kankerpatiënten er nog maar weinig gebruik van maken (22%). De voornaamste reden is dat men niet weet dat het kan (33%), en 25% van de respondenten zonder ervaring met het e-consult, geeft aan hier wel interesse in te hebben. De deelnemers mét ervaring beoordelen het e-consult positief met een 7,9.
“Soms zit je met een simpele vraag waar je de arts over wilt consulteren zonder direct fysiek belasting uit te oefenen op het spreekuur”
Patiënt is bereid gezondheidsinformatie via app of wearable te delen
Gezondheidsapps op een smartphone of tablet worden door ruim vier op de tien (42%) van de respondenten gebruikt. Dit betreft vooral algemene gezondheidsapps. Slechts 7% van de respondenten gebruikt kankerspecifieke apps. Deze meten hoe het fysiek en emotioneel met iemand gaat of geven inzicht in bijwerkingen van de behandeling. De mensen die zo’n app gebruiken zijn positief (7,5). Op de vraag of men bereid is om kankerspecifieke informatie via apps te delen met het ziekenhuis, antwoordt 70% positief. De meesten mensen willen dit om aan de arts te laten weten hoe het lichamelijk gaat (86%). Ook de bijwerkingen van behandelingen (74%) en de geestelijke gesteldheid (62%) worden genoemd. Een groot deel van de respondenten (72%) is bekend met ‘wearables’, zoals een digitaal horloge of armbandje. En 26% maakt hier ook gebruik van om de gezondheid bij te houden. Bijna 6 op de 10 is bereid om kankerspecifieke informatie via een wearable te delen met het ziekenhuis als ze die kans krijgen. Deelnemers die aangeven apps en wearables liever niet te gebruiken, hebben met name zorgen over privacy en veiligheid, en zij vinden het te onpersoonlijk.
Dit doen we met jouw ervaring
Door middel van deze Doneer Je Ervaring-peiling hebben wij inzicht gekregen in de mening, behoefte en ervaring van mensen met kanker. We hebben de peiling gehouden, mede omdat ziekenhuizen ons vragen wat mensen met kanker vinden van digitaal contact in de kankerzorg. We gaan deze resultaten dan ook actief delen met de ziekenhuizen. En we roepen ze op om de optie voor digitaal contact aan te bieden, zodat patiënten die wíllen, er gebruik van kunnen maken. Hierbij is maatwerk een belangrijke voorwaarde, want een deel van de patiënten wil niet via de digitale weg contact. En uiteraard blijven voor de meeste patiënten periodieke fysieke controles noodzakelijk.
We deelden de resultaten al met prof. dr. Hanneke van Laarhoven, internist-oncoloog bij Amsterdam UMC Cancer Center Amsterdam. Zij is enthousiast over de uitkomsten van deze peiling en geeft aan: “Met het inzetten van apps en andere vormen van digitale zorg kunnen we bijwerkingen van bijvoorbeeld chemotherapie beter en eerder zien. Hierdoor kunnen we mensen met kanker mogelijk beter behandelen en hen meer kansen bieden op langer leven met een goede kwaliteit van leven. De bevindingen van de peiling zie ik als een oproep om digitale middelen meer in te zetten in de zorg en onderzoek te verrichten naar hoe we deze het beste kunnen gebruiken.”
We nodigen andere ziekenhuizen graag uit om met ons in gesprek te gaan zodat we samen kunnen bespreken wat de mogelijkheden in de ziekenhuizen zijn, en te horen wat de bereidheid van zorgprofessionals is. Alles met als doel de zorg nog patiëntvriendelijker te maken.
Wie maakte deze peiling?
Deze vragenlijst is bedacht en ontwikkeld door de kankerpatiëntenorganisaties die samenwerken binnen NFK.
Ook onderzoekers van het Amsterdam UMC en Centre for Human Drug Research dachten mee. Zij doen onderzoek naar het delen van gezondheidsinformatie via ‘wearables’ zoals een smartwatch.